1. Nguyên nhân thường gặp
– Đau xương tăng trưởng (Growing pains):
Xuất hiện nhiều ở trẻ 3–5 tuổi và 8–12 tuổi. Cơn đau thường ở bắp chân, đùi hoặc sau đầu gối, xảy ra vào ban đêm, sáng hôm sau hết. Đây là hiện tượng sinh lý do xương phát triển nhanh hơn cơ, không gây hại đến sức khỏe.
– Căng cơ và chuột rút:
Khi trẻ vận động mạnh, chơi nhảy nhiều hoặc tập luyện thể thao, cơ có thể bị căng hoặc co thắt đột ngột, gây đau về đêm.
– Thiếu vi chất dinh dưỡng (Vitamin D, Canxi):
Thiếu hụt có thể khiến trẻ đau nhức xương, thậm chí lan sang cả vùng ngực, sườn. Đây là tình trạng cần lưu ý vì kéo dài sẽ ảnh hưởng đến phát triển chiều cao và sức khỏe xương.
– /-li Bệnh lý ở hệ xương khớp:
– Osgood–Schlatter: Gây sưng đau vùng trước gối, thường gặp ở trẻ tuổi dậy thì vận động nhiều.
– Viêm màng hoạt dịch khớp háng thoáng qua: Đau đột ngột khớp háng, đùi hoặc gối, có thể khiến trẻ đi khập khiễng.
– Bàn chân bẹt: Vòm bàn chân không hình thành gây đau lan từ bàn chân lên đầu gối, hông, lưng.
/-li Nguyên nhân khác ít gặp nhưng cần cảnh giác:
– Bệnh nhược cơ, viêm khớp, gãy xương kín, thậm chí rối loạn mạch máu. Nếu đau kéo dài hoặc kèm nhiều triệu chứng toàn thân, cần đưa trẻ đi khám sớm.
2. Cách xử trí tại nhà
– Chườm nóng vào vùng đau bằng túi chườm hoặc khăn ấm để giảm co cứng cơ.
– Xoa bóp nhẹ nhàng vùng bắp chân, đùi để giúp lưu thông máu và thư giãn cơ.
– Tắm nước ấm trước khi ngủ giúp trẻ dễ ngủ và giảm nguy cơ đau nhức.
– Điều chỉnh sinh hoạt: Cho trẻ vận động hợp lý, tránh chạy nhảy quá sức trước khi ngủ.
– Thuốc giảm đau an toàn: Có thể dùng paracetamol hoặc ibuprofen theo đúng liều bác sĩ hướng dẫn. Tuyệt đối không dùng aspirin cho trẻ.
– Dinh dưỡng hợp lý: Bổ sung thực phẩm giàu canxi, vitamin D, kẽm, magiê và cho trẻ tắm nắng thường xuyên.
3. Khi nào cần đưa trẻ đi khám?
– Cha mẹ cần cho trẻ đến cơ sở y tế nếu có những biểu hiện sau:
– Cơn đau kéo dài, không thuyên giảm dù đã nghỉ ngơi và chườm ấm.
– Đau chỉ ở một bên chân, kèm theo sưng, đỏ, bầm tím hoặc biến dạng.
– Đau tại khớp (gối, mắt cá chân, hông), kèm theo sốt, sụt cân, chán ăn.
– Trẻ đi khập khiễng, hạn chế vận động, hoặc kèm theo các biểu hiện bất thường toàn thân như mệt mỏi, sụp mi mắt, khó thở.