Bệnh teo não tuổi già.

Bệnh teo não ở tuổi già là tình trạng lão hóa khá phổ biến và gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng tới chức năng của não bộ. Phát hiện sớm bệnh và điều trị đúng có thể giúp làm chậm quá trình tiến triển, hạn chế nguy cơ biến chứng của bệnh.

1. Nguyên nhân của bệnh teo não tuổi già

Teo não là tình trạng các tế bào thần kinh bị mất dần, bị chết không thể hồi phục hoặc bị mất kết nối với hệ thống não bộ, kết quả là kích thước não bộ dần dần suy giảm. Bị teo não là nguyên nhân chính gây suy giảm trí nhớ, tập trung kém, lú lẫn, sa sút trí tuệ. Người bị teo não cũng sẽ giảm khả năng vận động, mất khả năng nhận thức và tư duy.

Người cao tuổi là đối tượng có nguy cơ cao đối với bệnh teo não vì đây là quá trình lão hóa thường gặp ở con người. Tuổi càng cao thì tế bào thần kinh các bị lão hóa theo thời gian. Quá trình teo não làm thu nhỏ dần mô não, kích thước não. Kết quả là não bộ mất dần chức năng vốn có, bị teo nhỏ hoặc chết. Đi cùng với quá trình này là sự giảm sút của khả năng ghi nhớ, nhận thức và hành vi.

Nguyên nhân teo não ở người già hiện vẫn chưa được xác định. Tuy nhiên, các yếu tố gây nên tình trạng này, ngoài tuổi tác, còn có yếu tố di truyền, bệnh lý máu não, tiền sử chấn thương đầu, dùng corticoid kéo dài:

– Bệnh mạch máu não: xơ vữa động mạch, dị dạng mạch máu, hẹp động mạch cảnh.

– Chấn thương hộp sọ, xuất huyết não, nhồi máu não,…

– Một số bệnh lý khác ở não: tổn thương mô não, đa xơ cứng,…

– Nhiễm trùng tủy sống hoặc não, động kinh , viêm não, bại não,…

– Người bị viêm da cơ địa, dị ứng, hen suyễn, thấp khớp,… có thời gian dùng corticoid kéo dài.

– Một số bệnh lý thần kinh như: động kinh, Alzheimer, pick, Huntington, Krabbe,  Leukodystrophy, suy giảm miễn dịch, AIDS,…

Ngoài ra, thường xuyên trong chế độ sinh hoạt kém khoa học, hút thuốc lá nhiều, lạm dụng rượu bia, thường xuyên thiếu ngủ,… có thể tăng gốc tự do gây tổn thương não và làm giảm dần dung tích não. Sự tấn công của gốc tự do vào màng và nhân tế bào não sẽ khiến cho hàng loạt tế bào thần kinh bị chết, dần dần gây thoái hóa thần kinh và bị teo não.

Các chuyên gia chia sẻ, teo não tuổi già là quy luật tự nhiên tất yếu. Điều này sẽ xảy ra sớm khi sức đề kháng suy giảm nhanh, cơ thể không đủ sức chống lại sự tấn công của gốc tự do.

2. Những biến chứng của bệnh teo não tuổi già

Bệnh teo não tuổi già khiến cho người bệnh phải đối mặt với nhiều nguy cơ:

2.1. Chất lượng cuộc sống suy giảm

Giai đoạn sớm của bệnh teo não tuổi già, cuộc sống của người bệnh chưa bị ảnh hưởng nghiêm trọng vì họ vẫn còn khả năng tự chăm sóc. Theo thời gian, bệnh tiến triển nghiêm trọng, họ sẽ không thể tự chăm sóc mình, quên cách chăm sóc bản thân,…

Không những thế, người bị teo não tuổi già còn gặp khó khăn trong ăn uống, thường xuyên bị sặc,… nên tăng nguy cơ dị vật xâm nhập vào đường hô hấp và bị viêm phổi.
2.2. Tăng nguy cơ mắc bệnh lý nhiễm trùng

Do mất khả năng tự chăm sóc, thường xuyên phải nằm một chỗ nên người bị teo não tuổi già cũng có nguy cơ mắc các bệnh lý nhiễm trùng: viêm loét da, viêm tiết niệu, viêm phổi……….

Khả năng giảm phối hợp vận động do teo não cũng khiến người già dễ bị chấn thương. Mức độ chấn thương gặp phải ở mỗi người không giống nhau, trường hợp nặng có thể bị đe dọa sự sống.

3. Cách phòng ngừa bệnh teo não tuổi già

Teo não tuổi già không thể chữa khỏi hoàn toàn nhưng khi cơ thể khỏe mạnh thì có thể chủ động phòng ngừa để quá trình này bị chậm lại. Muốn làm được điều này, người cao tuổi cần:

– Chế độ ăn uống

Chú ý tăng cường các loại thực phẩm giàu vitamin C, E, B12 như: rau xanh, trái cây,… Các loại dưỡng chất cần được bổ sung đầy đủ, trong đó chú ý không bỏ qua omega-3 để đảm bảo kích thước và khả năng hoạt động của não.

Người cao tuổi không nên dùng đồ uống có ga, chứa cồn, đồ ăn nhanh, đồ hộp, chất kích thích và tuyệt đối không được hút thuốc lá.

– Chế độ vận động và sinh hoạt

Các loại hình tập luyện như: yoga, đạp xe, chạy bộ,… có thể kích thích não bộ hoạt động tốt hơn. Bên cạnh đó, người cao tuổi cần ngủ đủ giấc và ngủ sớm để não bộ có thời gian nghỉ ngơi, thư giãn. Cố gắng hạn chế âu lo, căng thẳng là cách để hạn chế nguy cơ suy giảm trí nhớ và rối loạn chức năng não bộ.

Ngoài ra, tham gia các hoạt động nhóm như chơi cờ, dưỡng sinh, thái cực quyền,… hoặc dành thời gian để nghe nhạc, tập múa, đọc sách,… cũng là những hoạt động bổ ích để tập thể dục cho não.

Phòng ngừa bệnh teo não tuổi già là cần thiết. Nếu như phòng ngừa từ sớm thì quá trình teo não sẽ được làm chậm, từ đó các triệu chứng, biến chứng của bệnh lý này cũng được giảm bớt.

Bệnh teo não tuổi già xảy ra ở thần kinh trung ương, liên quan trực tiếp đến hội chứng tế bào não bị mất liên kết hoặc chết dần. Nắm được nguyên nhân gây nên bệnh lý này để chủ động thực hiện các biện pháp phòng ngừa phù hợp là giải pháp tốt nhất để làm chậm quá trình lão hóa, giảm nhẹ triệu chứng và biến chứng của teo não.

Xây dựng thói quen sinh hoạt khoa học và chế độ dinh dưỡng đảm bảo ngay từ khi còn trẻ là cách chủ động kéo dài thời gian bị teo não khi về già. Ngoài ra, việc thăm khám sức khoẻ định kỳ cũng được khuyến nghị duy trì đều đặn để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường não bộ và có biện pháp xử trí kịp thời.