Bệnh viêm da cơ địa- chuẩn đoán, cách điều trị, cách phòng ngừa và một số câu hỏi thường gặp

Chẩn đoán viêm da cơ địa

Bệnh viêm da cơ địa thường được chẩn đoán dựa trên khám lâm sàng và hỏi bệnh sử của cá nhân và gia đình, một số xét nghiệm cần thực hiện để xác định độ nặng và biến chứng của bệnh. Bác sĩ sẽ xem tình trạng da, các triệu chứng ở người bệnh và tiền sử bệnh của người thân trong gia đình để chất đoán bệnh. Bác sĩ sẽ dựa trên các triệu chứng như: Da khô, viêm kết mạc mắt tái phát nhiều lần, viêm môi, da mặt bị đỏ hoặc tái, có chàm ở lòng hoặc mu bàn tay, vảy trắng,…

Bản thân hoặc gia đình có tiền sử bị viêm da cơ địa, dị ứng, hen, viêm mũi dị ứng, viêm da mãn tính,…

Cách điều trị viêm da cơ địa

Bệnh viêm da cơ địa là một bệnh mạn tính, bệnh không thể chữa dứt điểm (stop) hoàn toàn nhưng vẫn có thể kiểm soát (control) được bệnh. Các biện pháp điều trị hiện nay chỉ nhằm đưa da về tình trạng bình thường càng lâu càng tốt, phòng ngừa và điều trị các cơn bùng phát/các biến chứng. Với phương châm phòng bệnh hơn chữa bệnh, Bệnh viêm da cơ địa được điều trị với các chiến lược như sau:

Giai đoạn chữa bệnh

• Dùng kem chống ngứa: Đây là biện pháp giúp người bệnh giảm cảm giác ngứa, tránh gãi nhiều gây tổn thương da. Bệnh nhân được chỉ định dùng kem bôi để chống ngứa, trong trường hợp vẫn cảm thấy ngứa nhiều người bệnh cần uống thêm thuốc kháng histamine chống dị ứng.
• Bảo vệ da bằng kem dưỡng ẩm: Khi bị viêm da cơ địa, da thường bị khô, sử dụng kem dưỡng ẩm để làm mềm da từ 2 – 3 lần mỗi ngày, tránh nứt nẻ gây nhiễm trùng.
• Bôi kem kháng viêm: Nếu da viêm, sưng đỏ, ngứa hãy dùng kem kháng viêm để bôi. Khi da đã bớt sưng đỏ, ngứa nên hạn chế sử dụng kem kháng viêm, tăng cường liệu pháp chăm sóc làm ẩm bằng kem dưỡng ẩm. Nếu lạm dụng quá nhiều thuốc kháng viêm khiến màu da thay đổi, da mỏng, mọc lông, nguy cơ nhiễm trùng cao hơn. Nên sử dụng kem kháng viêm theo chỉ định của bác sĩ.
• Điều trị kháng sinh nếu da bị nhiễm trùng: Chỉ bổ sung thêm kháng sinh trong thời gian ngắn. Nếu vết thương bị hở hay chảy dịch cần đắp gạc và vệ sinh thay băng mỗi ngày để tránh bội nhiễm.
• Có thể chườm lạnh để giảm viêm và giảm ngứa ở da.
• Tránh áp lực và căng thẳng khi làm việc, cần nghỉ và ngủ điều độ đủ giấc, thường xuyên tập thể dục.
• Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh, đầy đủ dinh dưỡng, tăng cường hệ miễn dịch.

Giai đoạn phòng bệnh

• Tiếp tục bảo vệ da bằng kem dưỡng ẩm
• Sử dụng các hóa mỹ phẩm dành cho da nhạy cảm
• Tiếp tục chế độ ăn uống, chế độ vận động lành mạnh

Trong quá trình điều trị viêm da cơ địa, người bệnh cần hạn chế các yếu tố kích thích bệnh khởi phát dưới đây:

• Tránh ăn thức ăn dễ gây dị ứng, vệ sinh nhà cửa sạch sẽ, thường xuyên giặt chăn, nệm, thảm, rèm cửa, tránh khói thuốc lá và môi trường nhiều bụi, ô nhiễm.
• Không tắm quá 20 phút một lần, ưu tiên tắm bằng nước ấm hơn là nước nóng.
• Nên dùng cố định 1 loại xà phòng, nước hoa, dầu gội, chất tẩy rửa nhẹ nhàng. Nếu muốn thử chất tẩy rửa, tắm gội mới nên thử trên vùng da mỏng để xem có gây kích ứng không.
• Hạn chế tối đa gãi ngứa, cắt móng tay tránh việc gãi mạnh gây tổn thương da, với trẻ em cần đeo tất tay vào buổi tối.

Nên mặc áo thoáng mát, vải mềm, mỏng trong thời tiết nóng. Uống đủ nước mỗi ngày.

Cách phòng ngừa viêm da cơ địa

Hiện chưa có vaccine phòng bệnh viêm da cơ địa, tuy nhiên chúng ta vẫn có thể phòng ngừa bệnh khởi phát bằng những cách sau:

• Vệ sinh cơ thể sạch sẽ và thường xuyên, đặc biệt sau khi đổ nhiều mồ hôi, sau khi chơi thể thao, tiếp xúc trong môi trường nhiều bụi ô nhiễm.
• Bôi kem dưỡng ẩm cho da sau khi tắm để tránh da bị khô gây nứt nẻ, viêm nhiễm.
• Hạn chế tắm nước nóng để tránh kích thích da, gây ngứa và viêm.
• Lựa chọn nước hoa, mỹ phẩm, xà phòng tắm gội dịu nhẹ, phù hợp với làn da của bạn. Nên đọc kỹ thành phần để tránh gây kích ứng cho da.
• Hạn chế ăn hải sản, uống rượu bia, không hút thuốc lá,… có thể kích thích dị ứng, gây ngứa ngáy.
• Không tự ý mua thuốc chống dị ứng, cần uống theo toa của bác sĩ.

Một số câu hỏi thường gặp

1. Bệnh viêm da cơ địa có chữa dứt hoàn toàn được không?

Bệnh viêm da cơ địa là một bệnh mạn tính, bệnh không chữa dứt hoàn toàn được nhưng có thể kiểm soát được bệnh bằng nhiều biện pháp (giống như bệnh viêm mũi dị ứng, không thể chữa dứt được nhưng có thể phòng ngừa và kiểm soát được).

2. Người bệnh viêm da cơ địa nên ăn gì, kiêng gì?

Ăn uống có thể ảnh hưởng lớn đến tình trạng bệnh, ngoài việc điều trị bằng thuốc thì người bệnh cần có một chế độ ăn uống phù hợp để cải thiện tình trạng bệnh.

• Các loại thực phẩm người bệnh viêm da cơ địa nên ăn: Các loại cá giàu omega giúp kháng viêm như: Cá ngừ, cá thu, cá hồi, cá mòi, cá trích,…; Các loại sản phẩm lên men chứa nhiều probiotic; trái cây và rau củ có chứa flavonoid kháng viêm như: Dâu, sơ ri, táo, súp lơ xanh, cải bó xôi, cải xoăn,…
• Người bệnh tránh ăn thực phẩm dễ gây dị ứng, khiến bệnh nặng thêm như: Trứng, đậu nành, cà chua, các loại hạt, cây họ cam quýt, các sản phẩm từ sữa, vani, quế, đinh hương.Các thực phẩm chứa nhiều niken như: Trà đen, thịt đóng hộp, socola, hải sản có vỏ,… Tránh những loại thực phẩm dễ gây dị ứng như: Lê, cà rốt, cần tây, táo xanh, hạt phỉ,…

3. Viêm da cơ địa có nguy hiểm không?

Bệnh viêm da cơ địa không nguy hiểm đến tính mạng nhưng ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, bệnh gây chướng ngại về tâm lý vì ảnh hưởng đến thẩm mỹ và giao tiếp; ngứa nhiều gây mất ngủ, giảm tập trung trong học tập và công việc, gây khó chịu và trầm cảm cho người bệnh, làm giảm chất lượng cuộc sống.

Nếu bệnh viêm da cơ địa không được điều trị đúng cách và chăm sóc da thường xuyên có thể khiến bệnh trở nặng gây ra những biến chứng phức tạp như: Viêm da thần kinh, viêm da cơ địa bội nhiễm, sốt cao, đau nhức, sưng hạch bạch huyết,…

4. Ai có nguy cơ mắc viêm da cơ địa?

Trẻ em là đối tượng có nguy cơ cao bị mắc viêm da cơ địa. Tại Mỹ thống kê khoảng 7,2% người lớn và 11,6% trẻ em bị mắc bệnh viêm da cơ địa, nghiên cứu cũng cho thấy rằng trẻ em người Mỹ gốc Phi có tỷ lệ bị bệnh cao hơn. Nhiều nghiên cứu cho thấy những người có hệ miễn dịch yếu, hay bị dị ứng hoặc có gia đình có tiền sử từng bị viêm da cơ địa, hen suyễn, dị ứng,… lại dễ mắc bệnh nhất.

5. Khi nào cần gặp bác sĩ?

Ngay khi phát hiện các dấu diệu viêm da cơ địa, người bệnh nên đến bệnh viện có chuyên khoa Da liễu để được thăm khám và có phác đồ điều trị phù hợp với từng người bệnh giúp bệnh không trở nặng. Với trường hợp vết thương ở da sưng đỏ, có mụn mủ, đau, sốt,… cần đến bệnh viện ngay để được xử trí kịp thời, tránh tình trạng bội nhiễm hoặc nhiễm trùng da.